Καμαρινολόγιο

Το χωρίον Ζάλογγον ή Καμαρίνα Χρονολογία: 1882 Καλλιτέχνης: Strassberger B. Πηγή: Έσπερος, έτος Β΄, Αρ. 36, 15/27 Οκτ. 1882, Λειψία, σελ. 177

ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΜΑΡΙΝΑ 3 Μαΐου 1849, σχέδιο με σέπια, μπλε γκουάς και γραφίτη, σε χαρτί, 25,2 x 43,2 εκ. Harvard University Houghton Library

[... Στις μία το μεσημέρι φτάσαμε στην Καμαρίνα, που βρίσκεται ψηλά σε ένα λόφο, και είναι ένα χωριό με ασβεστωμένα σπίτια και καλύβες από καλαμιές, που βρίσκονται ανάμεσα σε οπωροφόρα δέντρα, ή σκιάζονται από ψηλά δάση. Μόλις η βροχή σταμάτησε προσπάθησα να φτάσω στο βράχο του Ζαλόγγου, ακριβώς πάνω από το χωριό, εκεί που εκτυλίχτηκε μια από τις φοβερότερες τραγωδίες κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ των σουλιωτών και του Αλή Πασά. Εδώ κατέφυγαν οι 20 γυναίκες που περίμεναν την έκβαση της μάχης μεταξύ των αντρών τους, και των μωαμεθανών. Όταν αυτή χάθηκε πέταξαν τα παιδιά τους κάτω στα βράχια, και αυτές ένωσαν τα χέρια τους, χόρεψαν τα τραγούδια της δικής τους γης, προχώρησαν κοντά στο χείλος του γκρεμού και κατρακύλησαν στα βαθιά, μετά από ένα επαναλαμβανόμενο γύρο του χορού. Αυτή είναι μόνο μία από τις πολλές τέτοιες πράξεις των σουλιωτών, που δείχνει την αγάπη τους για την ελευθερία. [...] Ήθελα πολύ να δω το μέρος αυτών των γεγονότων και να επισκεφτώ τα ερείπια της αρχαίας Κασσώπης στην κορυφή του λόφου. Αλλά, δυστυχώς, ήταν τόσο δυνατή η βροχή που έπεφτε, ώστε δεν μπόρεσα ούτε να πλησιάσω τους βράχους του Ζαλόγγου και επέστρεψα στο αγροτικό σπίτι της Καμαρίνας, όπου έμεινα σε ένα από τα μακρόστενα δωμάτια συνηθισμένα στα ελληνικά χωριά που αποτελούν τον τόπο διαμονής για ολόκληρη την οικογένεια ...]